Trong môi trường công sở và các cơ quan, tổ chức hiện nay, bên cạnh những cá nhân nỗ lực cống hiến, vẫn tồn tại một bộ phận nhỏ nhưng cực kỳ nguy hại: những kẻ “ngáo quyền lực”. Đây là những cá nhân được giao phó một số quyền hạn nhất định nhưng lại không biết mình là ai, không xác định được giới hạn vị trí của mình và để sự ảo tưởng dẫn dắt hành vi.
Căn bệnh này trong nội bộ tổ chức biểu hiện qua những khía cạnh nhức nhối sau:
1. Thâu tóm "quyền lực mềm" và hình thành phe phái: Thực tế tại một số cơ quan, công ty đã xuất hiện hiện tượng nhân viên tìm cách thâu tóm "quyền lực mềm". Thay vì dùng năng lực để thuyết phục, họ lại xây dựng những phe phái riêng, lôi kéo và thu phục người khác nghe theo mình bất chấp đúng sai, phải trái. Sự "tiếp tay" của những người có tâm lý "đi tắt đón đầu" đã tạo cơ hội cho những kẻ này ra oai, gây mất đoàn kết nội bộ.
2. Xây dựng "uy tín giả" dựa trên thủ đoạn: Những kẻ ngáo quyền lực thường sở hữu một loại uy tín giả hiệu. Loại uy tín này không dựa trên năng lực thực sự hay đạo đức nghề nghiệp, mà được xây dựng trên những yếu tố mang tính chất thủ đoạn, lừa bịp. Họ đắm chìm trong sự tự mãn, cho rằng đồng nghiệp hoặc cấp dưới không hiểu biết bằng mình, từ đó dẫn đến hiện tượng "cuồng ngôn", thái độ kiêu ngạo và tự huyễn hoặc bản thân là "người hùng" trong tổ chức.
3. Thái độ trịch thượng và lạm quyền: Biểu hiện rõ rệt nhất là cách ứng xử lệch chuẩn, luôn thể hiện sự “chỉ bảo” với thái độ chủ quan, áp đặt ý chí cá nhân lên các bộ phận hoặc cá nhân khác. Họ lợi dụng việc đại diện cho một nhóm người hoặc một quyền hạn nhỏ được giao để đánh bóng tên tuổi, thậm chí là dọa nạt, vòi vĩnh hoặc gây ảnh hưởng để trục lợi cá nhân.
4. Sự thượng tôn kỷ luật và pháp luật phải được đặt lên hàng đầu: Cần phải khẳng định rằng: Trong một tổ chức, không ai được phép đứng trên người khác hay đứng ngoài vòng quy định. Một cá nhân dù có sức ảnh hưởng đến đâu cũng phải thượng tôn pháp luật và tuân thủ các quy tắc đạo đức của tập thể. Những hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây ảnh hưởng hoặc trục lợi không chỉ là vi phạm quy định tổ chức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật cần bị xử lý nghiêm minh.
Lời kết: Để loại bỏ căn bệnh này, các tổ chức cần có cơ chế giám sát quyền lực chặt chẽ và chế tài xử lý mạnh mẽ để răn đe. Mỗi thành viên trong tập thể cần tỉnh táo để không tiếp tay, cổ xúy cho những kẻ "ngáo quyền lực", đồng thời quyết liệt đấu tranh để xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, công bằng.
Có thể ví quyền lực trong tổ chức như một chiếc áo đồng phục được giao để thực thi nhiệm vụ; kẻ "ngáo quyền lực" là kẻ mặc chiếc áo đó nhưng lại lầm tưởng mình đã trở thành một vị vua, để rồi tự cho phép mình bước ra ngoài các quy tắc chung mà không biết rằng sự lố bịch đó chính là con đường ngắn nhất dẫn đến sự đào thải.
Căn bệnh này trong nội bộ tổ chức biểu hiện qua những khía cạnh nhức nhối sau:
1. Thâu tóm "quyền lực mềm" và hình thành phe phái: Thực tế tại một số cơ quan, công ty đã xuất hiện hiện tượng nhân viên tìm cách thâu tóm "quyền lực mềm". Thay vì dùng năng lực để thuyết phục, họ lại xây dựng những phe phái riêng, lôi kéo và thu phục người khác nghe theo mình bất chấp đúng sai, phải trái. Sự "tiếp tay" của những người có tâm lý "đi tắt đón đầu" đã tạo cơ hội cho những kẻ này ra oai, gây mất đoàn kết nội bộ.
2. Xây dựng "uy tín giả" dựa trên thủ đoạn: Những kẻ ngáo quyền lực thường sở hữu một loại uy tín giả hiệu. Loại uy tín này không dựa trên năng lực thực sự hay đạo đức nghề nghiệp, mà được xây dựng trên những yếu tố mang tính chất thủ đoạn, lừa bịp. Họ đắm chìm trong sự tự mãn, cho rằng đồng nghiệp hoặc cấp dưới không hiểu biết bằng mình, từ đó dẫn đến hiện tượng "cuồng ngôn", thái độ kiêu ngạo và tự huyễn hoặc bản thân là "người hùng" trong tổ chức.
3. Thái độ trịch thượng và lạm quyền: Biểu hiện rõ rệt nhất là cách ứng xử lệch chuẩn, luôn thể hiện sự “chỉ bảo” với thái độ chủ quan, áp đặt ý chí cá nhân lên các bộ phận hoặc cá nhân khác. Họ lợi dụng việc đại diện cho một nhóm người hoặc một quyền hạn nhỏ được giao để đánh bóng tên tuổi, thậm chí là dọa nạt, vòi vĩnh hoặc gây ảnh hưởng để trục lợi cá nhân.
4. Sự thượng tôn kỷ luật và pháp luật phải được đặt lên hàng đầu: Cần phải khẳng định rằng: Trong một tổ chức, không ai được phép đứng trên người khác hay đứng ngoài vòng quy định. Một cá nhân dù có sức ảnh hưởng đến đâu cũng phải thượng tôn pháp luật và tuân thủ các quy tắc đạo đức của tập thể. Những hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây ảnh hưởng hoặc trục lợi không chỉ là vi phạm quy định tổ chức mà còn là hành vi vi phạm pháp luật cần bị xử lý nghiêm minh.
Lời kết: Để loại bỏ căn bệnh này, các tổ chức cần có cơ chế giám sát quyền lực chặt chẽ và chế tài xử lý mạnh mẽ để răn đe. Mỗi thành viên trong tập thể cần tỉnh táo để không tiếp tay, cổ xúy cho những kẻ "ngáo quyền lực", đồng thời quyết liệt đấu tranh để xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, công bằng.
Có thể ví quyền lực trong tổ chức như một chiếc áo đồng phục được giao để thực thi nhiệm vụ; kẻ "ngáo quyền lực" là kẻ mặc chiếc áo đó nhưng lại lầm tưởng mình đã trở thành một vị vua, để rồi tự cho phép mình bước ra ngoài các quy tắc chung mà không biết rằng sự lố bịch đó chính là con đường ngắn nhất dẫn đến sự đào thải.
