Ăn quá nhiều protein trong thời gian dài, uống trà detox thường xuyên hay lạm dụng thực phẩm chức năng có thể âm thầm gây suy thận.
Xu hướng ăn uống được quảng bá là tốt cho sức khỏe, hỗ trợ giảm cân và thanh lọc cơ thể như tăng cường protein, uống trà detox hay uống thật nhiều nước... nếu áp dụng thiếu hiểu biết hoặc kéo dài có thể khiến thận bị tổn thương âm thầm. Không giống tim hay dạ dày, thận hiếm khi gây đau ở giai đoạn sớm, nên nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi chức năng thận đã suy giảm đáng kể.
1. Ăn quá nhiều protein trong thời gian dài
Duy trì chế độ ăn giàu protein, đặc biệt là protein từ đạm động vật, trong thời gian dài có thể tạo gánh nặng lớn cho thận.
Protein đóng vai trò quan trọng với cơ bắp và miễn dịch, nhưng khi nạp quá mức, đặc biệt từ chế độ ăn giàu đạm hoặc bổ sung bột protein liên tục, thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải các sản phẩm chuyển hóa chứa nitơ. Theo bác sĩ Joel Topf, chuyên gia thận học tại Mỹ và giảng viên lâm sàng Đại học Oakland, chế độ ăn quá giàu protein có thể làm tăng áp lực lọc lên cầu thận, nhất là ở những người đã có tổn thương thận tiềm ẩn mà không biết.
Ông cho biết nhiều bệnh nhân tập gym, ăn kiêng đạm cao có kết quả xét nghiệm ban đầu vẫn bình thường, nhưng sau vài năm bắt đầu xuất hiện protein niệu hoặc suy giảm mức lọc cầu thận. Với người có nguy cơ cao như tiền sử gia đình bệnh thận, tăng huyết áp, tiểu đường, việc kiểm soát lượng protein hàng ngày là rất cần thiết.
2. Lạm dụng thực phẩm chức năng và thảo dược
Thực phẩm chức năng thường được xem là an toàn vì không phải thuốc kê đơn. Tuy nhiên, phần lớn các hoạt chất trong nhóm này đều được thải qua thận. Bác sĩ Joseph Vassalotti, Giám đốc y khoa của National Kidney Foundation Mỹ, cảnh báo việc dùng nhiều loại thực phẩm bổ sung cùng lúc có thể làm tăng nguy cơ tích lũy độc chất, gây viêm và tổn thương thận.
Ông nhấn mạnh một số thảo dược từng được ghi nhận liên quan đến suy thận mạn không hồi phục, đặc biệt khi sử dụng kéo dài hoặc không rõ nguồn gốc. Người có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc điều trị càng cần thận trọng, vì tương tác giữa thực phẩm chức năng và thuốc có thể khiến thận chịu thêm gánh nặng.
3. Uống trà detox thường xuyên
Các loại trà detox thường gây mất nước tạm thời chứ hiệu quả loại bỏ độc tố không tốt như quảng cáo.
Nhiều người tin rằng trà detox giúp cơ thể thải độc và giảm cân. Trên thực tế, gan và thận mới là hai cơ quan đảm nhiệm chức năng giải độc tự nhiên. Theo bác sĩ Edward Smith, chuyên gia nội khoa tại Anh, phần lớn các loại trà detox hoạt động bằng cơ chế lợi tiểu hoặc nhuận tràng, khiến cơ thể mất nước tạm thời chứ không loại bỏ độc tố như quảng cáo.
Việc sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến mất nước nhẹ kéo dài, rối loạn điện giải và tăng nguy cơ sỏi thận. Khi cơ thể thiếu nước, thận phải điều chỉnh liên tục để giữ cân bằng, lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng lọc.
4. Uống quá nhiều nước vì nghĩ càng nhiều càng tốt
Uống đủ nước rất quan trọng, nhưng ép uống quá nhiều trong thời gian ngắn lại tiềm ẩn rủi ro. Bác sĩ Sanjay Gupta, chuyên gia y khoa Mỹ, cho biết uống quá nhiều nước có thể làm loãng natri trong máu, gây hạ natri máu. Tình trạng này khiến người bệnh mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn và trong trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thần kinh.
Các chuyên gia khuyến cáo nên lắng nghe tín hiệu của cơ thể thay vì chạy theo các trào lưu uống nước số lượng lớn mỗi ngày. Màu nước tiểu nhạt vừa phải và cảm giác khát tự nhiên là những chỉ dấu an toàn hơn cho sức khỏe thận.
5. Ăn mặn tiềm ẩn từ thực phẩm được cho là lành mạnh
Lượng muối tiềm ẩn từ các loại hạt rang có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến thận.
Không ít thực phẩm được gắn mác lành mạnh như đồ ăn chay chế biến sẵn, hạt rang, phô mai ít béo hay thực phẩm ăn kiêng đóng gói lại chứa lượng natri cao. Theo bác sĩ Richard Johnson, chuyên gia thận học và huyết áp tại Đại học Colorado, ăn mặn kéo dài làm tăng huyết áp, từ đó gây tổn thương mạch máu nhỏ trong thận và thúc đẩy suy thận mạn.
Ông nhấn mạnh kiểm soát muối quan trọng không kém kiểm soát đường hay chất béo, đặc biệt với người trung niên và người ít vận động.
Khi nào cần kiểm tra thận
Các bác sĩ quốc tế khuyến cáo nên xét nghiệm chức năng thận định kỳ nếu thường xuyên ăn nhiều protein, dùng thực phẩm chức năng, uống trà detox hoặc có dấu hiệu như tiểu bọt kéo dài, phù nhẹ, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chuột rút, huyết áp cao. Phát hiện sớm giúp điều chỉnh lối sống kịp thời và ngăn tổn thương tiến triển.
Bảo vệ thận không nằm ở những xu hướng ăn uống cực đoan mà ở sự cân bằng. Ăn đa dạng, dùng thực phẩm bổ sung có chọn lọc, uống nước theo nhu cầu thực tế của cơ thể và khám sức khỏe định kỳ vẫn là những nguyên tắc đơn giản nhưng bền vững nhất.
Xu hướng ăn uống được quảng bá là tốt cho sức khỏe, hỗ trợ giảm cân và thanh lọc cơ thể như tăng cường protein, uống trà detox hay uống thật nhiều nước... nếu áp dụng thiếu hiểu biết hoặc kéo dài có thể khiến thận bị tổn thương âm thầm. Không giống tim hay dạ dày, thận hiếm khi gây đau ở giai đoạn sớm, nên nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi chức năng thận đã suy giảm đáng kể.
1. Ăn quá nhiều protein trong thời gian dài
Duy trì chế độ ăn giàu protein, đặc biệt là protein từ đạm động vật, trong thời gian dài có thể tạo gánh nặng lớn cho thận.
Protein đóng vai trò quan trọng với cơ bắp và miễn dịch, nhưng khi nạp quá mức, đặc biệt từ chế độ ăn giàu đạm hoặc bổ sung bột protein liên tục, thận phải làm việc nhiều hơn để đào thải các sản phẩm chuyển hóa chứa nitơ. Theo bác sĩ Joel Topf, chuyên gia thận học tại Mỹ và giảng viên lâm sàng Đại học Oakland, chế độ ăn quá giàu protein có thể làm tăng áp lực lọc lên cầu thận, nhất là ở những người đã có tổn thương thận tiềm ẩn mà không biết.
Ông cho biết nhiều bệnh nhân tập gym, ăn kiêng đạm cao có kết quả xét nghiệm ban đầu vẫn bình thường, nhưng sau vài năm bắt đầu xuất hiện protein niệu hoặc suy giảm mức lọc cầu thận. Với người có nguy cơ cao như tiền sử gia đình bệnh thận, tăng huyết áp, tiểu đường, việc kiểm soát lượng protein hàng ngày là rất cần thiết.
2. Lạm dụng thực phẩm chức năng và thảo dược
Thực phẩm chức năng thường được xem là an toàn vì không phải thuốc kê đơn. Tuy nhiên, phần lớn các hoạt chất trong nhóm này đều được thải qua thận. Bác sĩ Joseph Vassalotti, Giám đốc y khoa của National Kidney Foundation Mỹ, cảnh báo việc dùng nhiều loại thực phẩm bổ sung cùng lúc có thể làm tăng nguy cơ tích lũy độc chất, gây viêm và tổn thương thận.
Ông nhấn mạnh một số thảo dược từng được ghi nhận liên quan đến suy thận mạn không hồi phục, đặc biệt khi sử dụng kéo dài hoặc không rõ nguồn gốc. Người có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc điều trị càng cần thận trọng, vì tương tác giữa thực phẩm chức năng và thuốc có thể khiến thận chịu thêm gánh nặng.
3. Uống trà detox thường xuyên
Các loại trà detox thường gây mất nước tạm thời chứ hiệu quả loại bỏ độc tố không tốt như quảng cáo.
Nhiều người tin rằng trà detox giúp cơ thể thải độc và giảm cân. Trên thực tế, gan và thận mới là hai cơ quan đảm nhiệm chức năng giải độc tự nhiên. Theo bác sĩ Edward Smith, chuyên gia nội khoa tại Anh, phần lớn các loại trà detox hoạt động bằng cơ chế lợi tiểu hoặc nhuận tràng, khiến cơ thể mất nước tạm thời chứ không loại bỏ độc tố như quảng cáo.
Việc sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến mất nước nhẹ kéo dài, rối loạn điện giải và tăng nguy cơ sỏi thận. Khi cơ thể thiếu nước, thận phải điều chỉnh liên tục để giữ cân bằng, lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng lọc.
4. Uống quá nhiều nước vì nghĩ càng nhiều càng tốt
Uống đủ nước rất quan trọng, nhưng ép uống quá nhiều trong thời gian ngắn lại tiềm ẩn rủi ro. Bác sĩ Sanjay Gupta, chuyên gia y khoa Mỹ, cho biết uống quá nhiều nước có thể làm loãng natri trong máu, gây hạ natri máu. Tình trạng này khiến người bệnh mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn và trong trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thần kinh.
Các chuyên gia khuyến cáo nên lắng nghe tín hiệu của cơ thể thay vì chạy theo các trào lưu uống nước số lượng lớn mỗi ngày. Màu nước tiểu nhạt vừa phải và cảm giác khát tự nhiên là những chỉ dấu an toàn hơn cho sức khỏe thận.
5. Ăn mặn tiềm ẩn từ thực phẩm được cho là lành mạnh
Lượng muối tiềm ẩn từ các loại hạt rang có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến thận.
Không ít thực phẩm được gắn mác lành mạnh như đồ ăn chay chế biến sẵn, hạt rang, phô mai ít béo hay thực phẩm ăn kiêng đóng gói lại chứa lượng natri cao. Theo bác sĩ Richard Johnson, chuyên gia thận học và huyết áp tại Đại học Colorado, ăn mặn kéo dài làm tăng huyết áp, từ đó gây tổn thương mạch máu nhỏ trong thận và thúc đẩy suy thận mạn.
Ông nhấn mạnh kiểm soát muối quan trọng không kém kiểm soát đường hay chất béo, đặc biệt với người trung niên và người ít vận động.
Khi nào cần kiểm tra thận
Các bác sĩ quốc tế khuyến cáo nên xét nghiệm chức năng thận định kỳ nếu thường xuyên ăn nhiều protein, dùng thực phẩm chức năng, uống trà detox hoặc có dấu hiệu như tiểu bọt kéo dài, phù nhẹ, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chuột rút, huyết áp cao. Phát hiện sớm giúp điều chỉnh lối sống kịp thời và ngăn tổn thương tiến triển.
Bảo vệ thận không nằm ở những xu hướng ăn uống cực đoan mà ở sự cân bằng. Ăn đa dạng, dùng thực phẩm bổ sung có chọn lọc, uống nước theo nhu cầu thực tế của cơ thể và khám sức khỏe định kỳ vẫn là những nguyên tắc đơn giản nhưng bền vững nhất.
